10 فیلم بزرگی که نگاه شما به تاریخ را تغییر خواهند داد - وبلاگ شیرین

به گزارش وبلاگ شیرین، خبرنگاران: فیلم ها می توانند دریچه هایی به حوزه های متفاوت و فراوانی باشند که تاریخ تنها یکی از آن هاست. البته می توان برای درک تاریخ و گذشته به موسیقی های خاص قدیمی گوش داد یا نقاشی هایی که متعلق به چند قرن قبل هستند را تماشا کرد. با این وجود فیلم می تواند گذشته را با تمامی عناصر و جزییاتش به زندگی بازگرداند. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با 10 فیلم بزرگ و فزونی آشنا کنیم که دیدگاه شما نسبت به گذشته و تاریخ را به کلی تغییر خواهند داد.

1. 12 سال بردگی (2013) - استیو مک کوئین

فیلم ها و سریال هایی مانند ریشه ها (Roots)، جانگوی آزاد شده (Django Unchained) یا حتی بر باد رفته (Gone with the Wind) بوده اند که به موضوع بردگی و برده داری پرداخته اند، اما هیچکدام از فیلم هایی با این موضوع را نمی توان با سومین فیلم استیو مک کوئین مقایسه کرد که در آن بی رحمانه ترین و صادقانه ترین شکل از دوران برده داری در دهه 1850 ایالات متحده به تصویر کشیده می شود. فیلم 12 سال بردگی (12 Years A Slave) حاوی رویکرد مک کوئین در ترکیب خشونت و بیرحمی از یک طرف و موضوعی سخت برای خلق یک اثر قدرتمند سینمایی است. در این فیلم داستان پرفراز و نشیب سرگذشت سالومون نورثوپ با بازی حیرت انگیز و بسیار واقع گرایانه چیوتل اجیوفور روایت می شود که از سیاهپوستی آزاد به برده ای در قلب جنوب کشور تبدیل شد.

این فیلم ماهیتی اپیزودیک دارد که در آن حراج، انتقال، شرایط زندگی و کار و ترومای روانی که بردگان در آن موقع متحمل می شدند به تصویر کشیده می شود. تمام این فیلم بر اساس کتاب زندگینامه نورثوپ نوشته شده است. علیرغم سختی موضوع و خشونت موجود در آن، مک کوئین پیروز می شود زیبایی را در فرار و جستجوی آزادی پیدا نماید. هیچ فیلمی قبل و بعد از 12 سال بردگی نتوانسته به این واقعیت و تاثیرگذاری زندگی افراد سیاهپوست و رنگین پوست در دوران پیش از جنگ داخلی آمریکا را به تصویر بکشد.

2. آمادئوس (1984) - میلوش فورمن

وقتی پای اپرا یا موسیقی کلاسیک به میان می آید، بسیاری به یاد آریستوکراسی انگلیسی یا فیلم های خشکی می افتند که در آن ها لباس ها و دکور جاذبه اصلی هستند. اما وقتی میلوش فورمن نمایشنامه پیتر شافر را به روی پرده آورد چنین موضوعی صحت نداشت. البته تماشای فیلم آمادئوس (Amadeus) با توجه به آن همه طراحی دکور، لباس ها، کلاه گیس ها، گریم ها و دیگر جنبه های فیزیکی خارق العاده اش لذت بخش است، اما فضا، شرایط، حالت و پرسونای شخصیت ها و به ویژه شخصیت موتزارت، باعث می شود که وین را در دهه 1770 بسیار متفاوت از قبل ببینیم.

با افشاگری های فیلم به وسیله فلش بک های شخصیت سالیری، که پر از عشق، خشم و حسادت است نه تنها خلاقیت و هنرمندی موتزارت را مشاهده می کنیم بلکه درگیری درونی او در رابطه با عیاشی، خوشگذرانی و رفتار بچه گانه اش را به وضوح دیده و درک می کنیم. در فیلم های مشابه معمولاً شاهد نوعی هجو و شوخی هستیم، اما در آمادئوس فورمن تنها واقعیت را بیان می نماید و سرزندگی را به تصویر می کشد که هیچگاه شاهد آن نبوده ایم.

3. دار و دسته های نیویورکی (2002) - مارتین اسکورسیزی

فیلم دار و دسته های نیویورکی (Gangs of New York) فیلمی بود که مارتین اسکورسیزی از همان زمانی که در دانشگاه نیویورک در رشته فیلمسازی تحصیل می کرد قصد ساخت آن را داشت. این فیلم در خصوص دار و دسته های متعددی است که در گذشته در شهر نیویورک جولان می دادند که البته پلیدی را می توان در تمام اجزای داخلی داستان حس نمود. این فیلم زندگی کثیف و پرتنش در نیویورک بین سال های 1846 تا 1862، فساد ویلیام توید و تامانی هال، مهاجران ایرلندی، و در نهایت درگیری خونین و شورش های مرگبار گروه های رقیب را به تصویر می کشد.

به جای ارائه یک فیلم تاریخی در قالب مستندگونه، اسکورسیزی از داستان پسری که در فکر انتقام مرگ پدرش است استفاده می نماید، پسری که به درون قوی ترین دار و دسته شهر نفوذ نموده و اعتماد مرگی که مسئول مرگ پدرش بوده را به دست می آورد. بکارگیری بازیگرانی بزرگ و داستانی کلیشه ای به اسکورسیزی امکان داد دنیا و فضایی را به تصویر بکشد که تا آن موقع دیده نشده بود. این فیلم را می توان متفاوت از فیلم عصر معصومیت (The Age of Innocence)، فیلم قبلی اسکورسیزی با بازی دانیل دی لوییس دانست، زیرا در فیلم دار و دسته های نیویورکی تصویری بسیار واقع گرایانه تر از زندگی در خیابان های نیویورک در آن دوران ارائه می شود.

4. آخرالزمان (2006) - مل گیبسون

فیلم آخرالزمان (Apocalypto) فیلمی در خصوص تمدن مایا ها و با زبان خودشان است، موضوعی که قبل و بعد از این فیلم هرگز به آن پرداخته نشد. مل گیبسون برای ساخت این فیلم تماماً از نابازیگران محلی استفاده نموده و فیلمبرداری را به شیوه دیجیتال انجام داد. بدین ترتیب در آخرالزمان شاهد فیلمی با تکنولوژی مدرن در خصوص تمدنی باستانی در اوایل دهه 1500 میلادی در مکزیک هستیم. داستان فیلم نسبتاً ساده است که در آن مرد جوانی برای زنده ماندن فرار نموده و در ادامه کوشش می نماید به خانه بازشود و در این جهت در قلمرویی در آستانه نابودی که غرق در قربانی کردن انسان ها، وحشت و مراسم دینی است قدم می گذارد.

هر چه داستان پیش می رود بیشتر و بیشتر با تمدن مایا آشنا می شویم. منتقدان و کارشناسان بر این باورند که این فیلم تصویری کاملاً درست از این تمدن ارائه می دهد که با نقاشی ها و طرح های بجای مانده از این تمدن مطابقت دارد. یکی از تاثیرگذارترین و هیجان انگیزترین جلوه های بصری فیلم گیبسون استفاده از قربانی کردن انسان هاست که ما را به فکر فرو می برد. بدین ترتیب مل گیبسون پیروز می شود بدون احتیاج به ترک روایت داستان، چیزی را به ما نشان دهد که هرگز ندیده بودیم و هیچ فیلمسازی جرأت نشان دادن آن را تا آن موقع نداشت.

5. نبرد الجزایر (1966) - گیلو پونته کوروو

فیلم نبرد الجزایر (The Battle of Algiers) فیلمی است که در ابتدای داستان به سادگی می توان آن را با یک فیلم مستند اشتباه گرفت، اما رفته رفته به یک چیز شخصی، ترسناک و دارای ارتباط با دنیای مدرن تبدیل می شود. پونته کوروو این فیلم را به یک شکل دقیق مستند گونه فیلمبرداری نموده که الجزایری ها را در کوشش برای بدست آوردن استقلال خود از دولت فرانسه به تصویر می کشد.

در حالی که فیلم در جهت زمان کوشش ها و تقلا های روزانه و معمول زندگی واقعی این مردان و زنان را به ما نشان می دهد، رفته رفته متوجه زندگی و فعالیت های پارتیزانی و شورش و یاغی گیری از منظری متفاوت می شویم. اینجا شاهد مردمانی هستیم که فقط می خواهند زندگی شان را بر اساس فرهنگ، دین و دکترین اجتماعی خود تجربه نموده و نمی خواهند که قدرت های استعماری در زندگی آن ها دخالتی داشته باشند. در این فیلم نشان داده می شود که الجزایری ها عملیات خرابکارانه را نه به خاطر تفکرات و اعمال تروریست مآبانه بلکه به عنوان مبارزه ای برای آزادی انجام می دهند. نمایش این فیلم برای 5 سال در فرانسه ممنوع بود و تنها پس از خاتمه درگیری های الجزایر در سال 1971 به نمایش عمومی درآمد.

این فیلم هنوز هم منبعی الهام بخش برای رویکرد های درام-مستند تجربی و تاثیرگذار در عالم سینما محسوب می شود. ترسناک است که فکر کنیم داستان و محتوای این فیلم پس از 50 سال هنوز هم در دنیای امروزی قابل درک و زنده است و همچنان باعث می شود که به دنیای کنونی خود نگاه متفاوتی داشته باشیم.

6. آخرین امپراطور (1987) - برناردو برتولوچی

فیلم آخرین امپراطور (The Last Emperor) فیلمی در خصوص تاریخ معاصر است که در آن برتولوچی به زندگی پویی، آخرین امپراطور چین در قرن بیستم میلادی می پردازد. بدین ترتیب و همراه با سبک خاص فیلمبرداری ویتوریو استورارو، ما به درون یک قلمرو سحرانگیز از رنگ ها، دکور و طراحی قدم می گذاریم که در چندین قرن در دوران گذار و انقلاب در چین وجود داشته اند.

از آنجایی که کارگردان ایتالیایی در خاک بیگانه است، از پیتر اوتول به عنوان جانشینی برای مربی و ندیم واقعی امپراطور پویی در دوران رهبری اش بر کشور استفاده می نماید. در این فیلم شاهد یک امپراطور شاه مآب و زیرک مانند آنچه تاکنون تصور می کردیم نبوده و تنها بزرگ شدن یک پسربچه عجیب و غریب را می بینیم که از همان ابتدا برای امپراطور بودن به دنیا آمده است. در سراسر این فیلم پرجلوه و به خصوص در سال های آخر ماجرا، شاید بعضی انتظار داشته باشند شاهد چینی باشند که هنوز تحت حکومت کمونیست هاست. اما برتولوچی بلوغ این پسربچه مات و مبهوت را در قالبی بسیار ساده و نقاشی گونه به وسیله آهنگ متن فوق العاده ریوییچی ساکاموتو به ما نشان می دهد.

7. بن هور (1959) - ویلیام وایلر

پرطمطراق ترین فیلم این فهرست فیلم بن هور (Ben Hur) ساخته کلاسیک ویلیام وایلر است که می توان آن را بازسازی امپراطوری روم باستان نامید. فیلم های زیادی پس از این فیلم، مانند سقوط امپراطوری روم (The Fall of the Roman Empire) و گلادیاتور (Gladiator) قسمت هایی از این دوران مهم و جادویی تاریخ را به تصویر کشیده اند، اما هیچ کدام نتوانسته اند به زیبایی و کمال فیلم وایلر این کار را انجام دهند. شاید به خاطر صد ها حیوان و هزاران هنرور در بزرگ ترین قالب سینمایی که در این فیلم به کار گرفته می شوند، بعضی داستان فیلم را به کلی فراموش نمایند، داستانی که بسیار ساده است: چارلتون هیوستون در نقش بن هور که یک شاهزاده یهودی است به بردگی فروخته می شود و پس از سال ها رنج برای انتقام باز می شود.

همانطور که گفته شد، از آنجایی که فیلم داستانی ساده و سرراست دارد، وایلر توانست به سمت موضوعات دیگری مانند کاتولیک گرایی در برابر یهودی گری، بیماری جذام، مسابقات ارابه رانی و زندگی کلی دوران باستان نیز برود. هیچ فیلمی مانند بن هور نتوانسته در مقیاسی کامل و دقیق روم باستان را به تصویر بکشد. به سختی می توان در طول بیش از سه ساعت و نیم فیلم، چشم ها را از پرسه زدن در گوشه های قاب تصویر و حواشی اطراف ماجرا بازداشت.

8. جی اف کی (1991) - الیور استون

فیلم جی اف کی (JFK) فیلمی است که نه تنها می توان بار ها و بار ها آن را به عنوان یک فیلم بزرگ و قوی از الیور استون در اوج دوران فیلمسازی اش تماشا کرد بلکه با این کار با جزییات دقیق اتفاقاتی که در جریان ترور جان اف کندی رخ داد نیز آشنا خواهید شد. این فیلم چنان تاثیرگذار بود که یک سال پس از انتشار آن تصمیم گرفته شد اسناد مربوط به ترور جان اف کندی و اظهارات شاهدان و متهمان در دادگاه تا سال 2029 از دسترس عموم دور بماند.

این فیلم بر اساس چندی کتاب و به خصوص کتابی نوشته جیم گاریسون ساخته شده که نقش او را در فیلم کوین کاستنر بر عهده دارد. در ساخت فیلم، استون از بازسازی سیاه و سفید تصاویر آرشیوی از دیدگاه های متفاوت استفاده نموده تا رازآلودگی این ماجرا را افزایش دهد. با توجه به طولانی بودن فیلم (بیش از 3 ساعت) و اطلاعات گسترده ای که از منابع مختلف به دست آمده و بازگو می شود شاید بتوان را را رسیدگی واقعی به ماجرای ترور جان اف کندی و کوشش برای رمزگشایی از آن دانست. این فیلم باعث می شود که از دیدگاه هایی متفاوت به این ماجرای رازآلود و بحث برانگیز نگاه کنیم که می تواند اطلاعات زیادی در خصوص واقعیت ماجرا در اختیار ما قرار دهد.

9. محاکمه در نورنبرگ (1961) - استنلی کرامر

اگر چه فیلم محاکمه در نورنبرگ (Judgment at Nuremberg) تنها 13 سال پس از ماجرای واقعی رسیدگی به اتهامات سران نازی در دادگاه نورنبرگ ساخته شد، این فیلم به کارگردانی و تهیه نمایندگی استنلی کرامر را می توان یک کپسول زمان بی نقص از اتفاقاتی که پس از جنگ دنیای دوم رخ داد دانست. در این فیلم از بازیگران انگلیسی و آلمانی استفاده شده و به شکلی خلاقانه تکنیکی به کار گرفته شده که مخاطب از تمام آنچه که در داستان رخ می دهد آگاه می شود، در حالی که این موضوع برای اشخاص واقعی درون داستان صحت ندارد، در داستانی که تعدادی از شخصیت های اصلی دخیل در جنایات نازی ها محاکمه می شوند.

این فیلم به شکل فعالی مخاطب را در داستان وارد می نماید، زیرا تمامی سوالات اخلاقی، رفتاری و مربوط هستند. تماشای این فیلم باعث می شود از خود بپرسیم که اگر ما نیز در شرایط و صندلی این افراد بودیم آیا کار متفاوتی انجام می دادیم؟ تماشای محاکمه در نورنبرگ باعث می شود که از دیدگاهی متفاوت به این محاکمه نگاه کنیم و هر آنچه که تاکنون در مستند ها و فیلم ها و کتاب ها در این مورد گفته شده را کنار بگذاریم.

10. گاندی (1982) - ریچارد آتنبرو

حکومت استعماری بریتانیا بر هند در دهه 1930 به وسیله فیلم های درجه دوم و حتی جریانات ضد آپارتایدی به نمایش درآمده بود، اما هیچ کدام از آن ها نتوانستند به تصویر ریچارد آتنبرو از شخصیت مهاتما گاندی در فیلم گاندی (Gandhi) و با بازی فراموش نشدنی بن گینگزلی نزدیک شوند. در این فیلم سه ساعته شاهد زندگی گاندی به عنوان یک مرد واقعی با احساسات و تجربیات واقعی و قابل درک برای انسان هستیم، درست برعکس تصویر بی نقصی که اغلب از او ارائه داده می شود.

از شروع کار تا کشته شدنش، شاهد نگرانی های انسانی و استفاده از عدم خشونت برای خلاص شدن کشورش از دست بریتانیایی ها هستیم و کمتر کسی با تماشای این فیلم دیگر به گاندی به چشم یک پیرمرد ساکت و آرام که درخواست هایش را مهربانانه اعلام می کرد نگاه خواهد نمود. او بر سر آرمان ها و عقایدش ایستاد، سخنرانی هایی شورانگیز انجام داد و الهام بخش میلیون ها نفر شد که نه تنها در هند بلکه در سراسر دنیا نیز راه او را ادامه دادند.

منبع: tasteofcinema